اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی

استفاده از تجهیزات ایمنی و تخصصی در محیط های کاری و فعالیت های صنعتی ضروری است . در این مقاله به ضرورت و اهمیت این مورد پرداخته ایم .

ایجاد محیط ایمن در کار و فعالیت های صنعتی از وظایف اصلی مدیریت آن بخش در هر سازمان است. در چنین محیطی میتوان انتظار داشت کارکنان و کارگران در راستای تولید و بهره وری بالاتر با تامین امنیت جانی خود، تلاش کنند.به همین دلیل تلاش در راستای حذف و کاهش خطرات به یكی از اولویتهای مشاغل و مراکز صنعتی تبدیل شده است.

با وجود تلاشهای فراوانی که در این راستا جهت تامین تجهیزات ایمنی صورت گرفته هیچگاه خطرات به طور کامل حذف نمیشوند و احتمال بروز حوادث همواره وجود خواهد داشت .

حذف یا کاهش خطرات با تجهیزات ایمنی

حذف یا کاهش خطرات به طور کلی در سه مرحله صورت می گیرد :

 1- محل ایجاد

2- مسیر انتقال

3- محل دریافت 

تغییر در طراحی تجهیزات و فرآیندها ، جایگزینی مواد و روشهای مصرف،حفاظ گذاری و ایزوله کردن تجهیزات و … از جمله فعالیتها در راستای مواجهه با خطرات در محیط کار می باشد.

 استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و ایمنی به عنوان آخرین عامل کاهش دهنده شدت اثرات حادثه به دنبال لحاظ نمودن تدابیر حفاظتی مختلف اهمیت خاصی دارد.

انتخاب صحیح، تجهیزات حفاظتی متناسب با نوع کار، استفاده درست از تجهیزات، مراقبت و نگهداری مناسب از جمله مواردی هستند که باید در برنامه های حفاظتی و پیشگیرانه هر سازمان در نظر گرفته شوند.

چرا باید از تجهیزات ایمنی استفاده کنیم؟

از آنجایی که در مواقعی کنترل بخش مهمی از عوامل آسیب رسان و خطرات تهدید کننده شغلی (شامل عوامل شیمیایی، فیزیكی، مكانیكی و بیولوژیكی) در منبع تولید یا در مسیر انتقال امكان پذیر نیست تنها راه حل باقی مانده تجهیز پرسنل به وسایل حفاظت فردی مناسب و استاندارد خواهد بود.

وجود انواع خطرات شیمیایی ، فیزیكی ، بیولوژیكی و مكانیكی با خصوصیات خورندگی، برندگی، سمیت، سرطانزایی، سوزانندگی، جهش زایی و … در محیط های کاری می تواند سلامت کارگران و حتی سایر افراد مجاور محیط های شغلی را به شدت مورد تهدید قرار دهد.

بنابراین به منظور حفظ منبع انسانی و هم چنین افزایش بهره وری کار و بهره وری ، شناسایی ، ارزیابی و کنترل خطرات فوق از اهمیت بسزایی برخوردار است. وظایف یاد شده در فرهنگ ایمنی امروزی نه تنها کاری انسانی و در راستای اهداف اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود بلكه وظیفه قانونی نیز تلقی می شود .

خطرات چه هستند؟ چه عواملی تهدید کننده سلامت کارگران در محیط های کاری و صنعتی می باشند ؟

در انجام ارزیابی خطر، درک ماهیت خطر، حد و میزان خطر، از اهمیت بالایی برخوردار است.

به عنوان مثال اگر یک خطر مربوط به سر و صدا باشد، مهم است که این صدا چقدر بلند باشد و در چه فرکانسی اتفاق افتد؟ یا اینکه اگر یک فرد در یک محیط با درجه حرارت بالا کار می کند، دما چقدر بالاست و آنها برای چه مدتی در آن دما کار می کنند؟

افراد آسیب پذیر چه کسانی هستند ؟

هرکسی که در حال انجام وظیفه و فعالیت می باشد می تواند در معرض آسیب باشد ولی شخصی که خطر را ارزیابی می کند، نیاز دارد بداند چه افرادی در معرض خطر هستند و آیا برای آن شخص، مسئله ای وجود دارد که باعث شود او را در انجام وظیفه اش تحت تاثیر قرار دهد یا خیر.

برای مثال، کسی که مبتلا به بیماری آسم است، در مواجهه با گرد و غبار، نسبت به شخصی که چنین عارضه ای ندارد، بیشتر در معرض خطر می باشد. با درک کامل آن شخص و مشکلاتش، شما می توانید ابزار محافظت شخصی مختص به او را برایش فراهم کنید.

در هنگام ارزیابی خطر، باید توجه داشت که شخص در چه محیطی کار می کند و حرکات و جابجایی هایی که مجبور است در حین انجام وظیفه داشته باشد، در چه سطحی است.

اگر فردی در محیط با حرارت بالا کار می کند، باید پارچه های مخصوصی برای تنفس پوست و خنک نگه داشتن آن در نظر گرفته شود، علاوه بر آن ، کیفیت محافظتی آن نوع پارچه نیز باید مورد توجه قرار گیرد. در صورتی که شخص نیاز به حرکات و جابجایی هایی برای کارش دارد، باید لباس سبک به تن کند تا لباس او مانع فعالیت هایش نگردد.

استفاده از تجهیزات ایمنی ما را در برابر همه خطرات حفظ خواهند کرد؟

 باید توجه داشت که استفاده از وسایل حفاظت فردی معمولاً آخرین روش دفاعی در مقابل شرایط خطرناک محیط های کار محسوب می شود. در بیشتر مقررات ایمنی نظیر مقررات کمیسیون اروپایی و هم چنین اصول مدیریت نوین ایمنی، کنترل های فنی و مهندسی و در مرتبه بعدی کنترل های مدیریتی به عنوان اولین و مناسب ترین روش حفاظتی کارگران در برابر مواد و شرایط خطرناک توصیه می شوند.

به عنوان مثال اولویت بندی کمیسیون یاد شده در کنترل خطرات شیمیایی محیط های کاری به ترتیب شامل:

  • جایگزینی مواد و شرایط خطرناک با مواد و شرایط کم خطر
  • راه حل های مهندسی از طریق کنترل در منبع
  • به کارگیری تهویه موضعی 
  • استفاده از وسایل حفاظت فردی

کنترل شرایط خطرناک با استفاده از پروتکل PPE1

 قوانین اداره بهداشت و ایمنی حرفه ای آمریكا استفاده از پروتکل PPE1 را به عنوان آخرین راه کنترل شرایط خطرناک طبقه بندی کرده و بیان می کند که کاربرد PPE زمانی به عنوان یك راه حل جایگزین مطرح می شود که بنا به دلایل فنی و اقتصادی قابل قبول، اجرا و به کارگیری کنترل های مهندسی و مدیریتی عملی نبوده و یا نتواند سطح مواجهه کارگران با عوامل زیان آور را به حد بی خطر و یا قابل قبول کاهش دهد .

چند نوع کنترل در فرآیند کار وجود دارد؟

  1. کنترل های مهندسی
  2. کنترل مدیریتی
  3. تجهیزات ایمنی

 کنترل های مهندسی کاهش خطرات محیط کاری :

  • جایگزینی مواد کم خطر با مواد خطرناک
  • تغییر فرآیند کار
  • محصور کردن مواد یا فرآیندهای خطرناک
  • استفاده از سیستم های تهویه مناسب
  • به کارگیری روش های کنترل از راه دور 
  • و ……

کنترل های مدیریتی کاهش خطرات محیط کاری :

  • گردش کار یا به عبارت بهتر جا به جایی متناوب کارگرانی که در معرض مواجهه شدید با خطرات هستند
  • تغییر نحوه انجام کار به گونه ای که مواجهه با خطرات به حداقل برسد 
  • و …….

تجهیزات حفاظت فردی به سه منظور استفاده میشوند :

  • به عنوان مكمل اقدامات اساسی ایمنی بر روی محیط و پیرامون فرد و آنچه که در اختیار دارد.
  • به عنوان ابزار کار تلقی شده که بدون آنها پرداختن به شغل مورد نظر غیر ممكن است.
  • در شرایطی که اقدام اساسی جهت تأمین ایمنی مشكل و یا محتاج زمان میباشد در این صورت تنها گزینه ممكن، ایجاد شرایط ایمنی برای افراد بطور موقت خواهد بود.

به طور کلی ما باید کل مجموعه را در نظر بگیریم؛ که عبارتست از:

– کارگر : به عنوان یک سرمایه انسانی
– محیط کار : دما، رطوبت، نور، سرو صدا و یا لرزش
– تجهیزات کار : لوازم، دسترسی به کنترل ها
با در نظر گرفتن همه موارد بالا، و ارزیابی های انجام شده و توجه به مشخصات مربوط به PPE ، ما هم یک محیط ایمن و هم کارگران پربازده و سازنده را تضمین خواهیم کرد.
بسیاری از صدمات در محل کار هستند که خیلی ناشی از خطرات مربوط به کار مورد نظر نمی باشند بلکه در هنگام تکرار آن کار، برای شخص ایجاد می گردند و در واقع به وضعیت قرار گرفتن آن شخص در حین انجام کار، مربوط می شود. این مورد حائز اهمیت است که هنگام ارزیابی خطرات، موضوع ارگونومی مورد توجه قرار گیرد؛ برای مثال، در یک کارخانه، اینکه یک شخص چند وقت یکبار از یک اندامش مانند دست با حرکات تکراری به صورت مستمر در مونتاژ قطعات استفاده می کند، مهم است؟

تجهیزات حفاظت فردی
بسیاری از بخش های بدن باید در هنگام انجام وظیفه خاص، محافظت شوند و برای این امر، مجموعه وسیعی از لباس های ایمنی ویژه متخصصین، در بازار موجود است. با این حال، تعدادی محصولات پایه و ارزان قیمت نیز وجود دارند که با مبلغ خیلی کم می توان آنها را به منظور محافظت از کارکنان تهیه کرد.
در ادامه به معرفی انواع تجهیزات حفاظتی در محیط های کاری و صنعتی می پردازیم :

تجهیزات حفاظت از چشم :
 
بسیاری از ما با خطرات مربوط به ایمنی و بهداشت ناشی از حوادث فیزیکی سرو کار داریم، مانند افتادن از بلندی، یا صدمات ناشی از بلند کردن اشیا سنگین. با این حال، بسیاری از خطرات غیرمعمول مانند پاشیدن مواد شیمیایی در چشم که می تواند نابینایی مطلق ایجاد کند یا آسیب های موقت دردناک و قابل توجهی به بار آورد نیز وجود دارند.
به منظور جلوگیری از ورود ذرات خطرناک و مایعات عفونی در چشم ها و محافظت از آنها، بایستی توصیه های ایمنی رعایت شود. در بسیاری از موارد، شما قادر نخواهید بود جهت پاشش مواد شیمیایی را پیش بینی کنید و در صورت بروز چنین حادثه ای، داشتن عینک ایمنی ممکن است پاسخگو نباشد. یک پوشش کامل برای صورت، اغلب برای اطمینان از حداکثر حفاظت در برابر اصابت ذرات با سرعت بالا به چشم در شرایط کاری پر خطر، مورد نیاز است.
حفاظت حداکثر، بسیار مهم و اساسی است. انتخاب اشتباه عینک، برای مثال، عینک های چشمی بدون لبه، برای حفاظت از چشم ها، کافی نمی باشد. هزاران نفر در سراسر جهان هر ساله به جهت آسیب های چشمی در حین کار، نابینا می شوند، اجازه ندهید که کارمندان شما به این آمار سالانه اضافه شوند.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظ چشم و صورت : کلیک کنید

تجهیزات حافظت از دست

دستکش های عایق از دست ها در دماهای بسیار بالا تا 500 درجه سانتیگراد محافظت می کند، اما آیا آنها به شخص این امکان را می دهد که به راحتی کار خود را انجام دهد؟ دستکش ها به عنوان محافظ دست و پوست در موارد مختلف کاربرد دارند.دستکش ها نیز باید قبل از هر استفاده، از طریق برش های کوچک و تست پارگی، بررسی شوند. در صورت سروکار داشتن با خطرات مربوط به مواد شیمیایی و ذرات ریز گرد و غبار برای فعالیت های نسبتا کم خطر، انجام یک تست ساده برای بی نقصی دستکش ها، خالی از اهمیت نیست، بدین صورت که از طریق پر کردن آنها با آب، وجود هر گونه نشتی، آشکار می گردد. بررسی دستکش ها بسیار ضروری می باشد، چرا که کیفیت و میزان سطوح مربوط به ویژگی های محافظتی ممکن است بواسطه استعمال بیش از حد، به سرعت تضعیف شود.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظ دست : کلیک کنید

تجهیزات حفاظت از سیستم تنفسی

برخی بر این باورند که تجهیزات حافظتی تنفسی، تنها شامل یک ماسک چند منظوره است، اما در حقیقت انواع محصولات متنوع برای محافظت از سیستم تنفسی در صنایع مختلف وجود دارد. این اشکال مختلف از تجهیزات محافظتی مخصوص تنفس، از کاربران در برابر استنشاق آلاینده های هوا که معمولا قابل دیدن نیستند، محافظت می‎کند و به همین دلیل نامرئی بودن، این ذرات و آلاینده ها مورد توجه قرار نمی گیرند. دستگاه های  SCBA به طور معمول برای دسترسی های کوتاه مدت مورد استفاه قرار می گیرد ویا جایی که ما نیاز به توانایی بالایی داریم تا دائما در حال حرکت و پرسه زدن باشیم. به عنوان مثال، در طول عملیات جستجو و نجات.انتخاب صحیح تجهیزات حفاظت تنفسی، بستگی به مخاطراتی دارد که کاربر با آن مواجه هستیم. در نتیجه، سطوح حفاظتی می تواند به دلیل شرایط لازم و ضروری کار در محیط های مختلف، به طور عمده متفاوت باشد. چه سر و کارمان با گردو خاک باشد، چه گاز، و چه مواد شیمیایی، در هر صورت مهم این است که ارزیابی نوع خطر به منظور شناسایی شکل مناسبی از تجهیزات حفاظت تنفسی مورد نیاز، انجام شود. همچنین شما می توانید به منظور بهبود شرایط محیط کار، موارد دیگری از امکانات را نیز بکار گیرید؛ برای مثال، هواکش های مخصوص استخراج به منظور جذب گرد و غبار از جو.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظت از سیستم تنفسی : کلیک کنید

تجهیزات حفاظت شنوایی

هنگامی که در یک محیط پر از سر و صدا، مشغول به کار هستید، محافظت از سیستم شنوایی شما در هنگام استفاده از ابزار و ماشین آلات برقی، بسیار مهم و حیاتی است.

اگر قرار است از محافظ گوش در محیط کار استفاده شود، راحتی و آسایش در حین استفاده از این نوع محافظ ها در طول روز بدون ایجاد حساسیت، بسیار ضروری و مهم می باشد. قرار گرفتن گوش ها در معرض خطر با وجود صدای گوش خراش و مخرب، در نتیجه در آوردن محافظ ها به دلیل احساس ناراحتی، می تواند از طریق انتخاب صحیح این تجهیزات، ریشه کن شود. تصمیم گیری بر سر انتخاب گوشی های کوچک برای مسدود کردن کانال گوش یا گوشی های بزرگ برای پوشش دادن کل گوش، بستگی به محیط کار و انتخاب شخصی کاربر دارد.

در حالیکه هدف اصلی حفاظت از شنوایی، مسدود نمودن سر و صدای مخرب و مضر به گوش می باشد، همچنین مهم و حیاتی است که کارکنان همچنان با داشتن این گوشی ها، توانایی برقراری ارتباط برای شنیدن دستورالعمل ها و شنیدن سیگنال های هشداردهنده را نیز داشته باشند. بنابراین کاهش درست و بجا از میزان سر و صدا برای اکثر مردم ضروری است، زیرا ممکن است در صورت افراط در این مسئله، صدایی که شما نیاز به شنیدنش را دارید، مسدود سازید.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظت از سیستم شنوایی : کلیک کنید

تجهیزات حفاظت از پا و کفش کار

کفش کار یا کفش ایمنی نوعی کفش است که برای استفاده در محیط‌ های کار طراحی و ساخته می‌شود. پرکاربردترین آن مجهز به زرهی فولادی در جلو کفش است که از آسیب دیدگی و قطع احتمالی انگشتان پا در موقع افتادن اجسام سنگین جلوگیری می‌کند. کفش کار یکی از اولین ضروریات برای رعایت ایمنی کار است.

پا، این قلب عصبی انسان در انتخاب پوشش آن باید دقت بیشتری داشت. مسائل بهداشتی و ارگونومیکی کفش حائز اهمیت است. طرز قرار گرفتن پا در کفش ارتباط مستقیمی با طرز فرم گرفتن اسکلت بدن و بخصوص ستون فقرات دارد. استفاده از کفش ناایمن و نامناسب فقط شامل عوارض و خطرات فیزیکی ظاهری نیست . بلکه گرفتاری های مزمن ستون فقرات ، چشم درد و سردردهای مزمن نیز از عوارض استفاده از کفش نا ایمن و غیر ارگونومیک باشد .به لحاظ بهداشتی نیز در صورت استفاده از کفشهای با آستری غیر بهداشتی باعث بوجود آمدن میخچه و ایجاد باکتری و قارچو و بوی نا مطبوع پا میشود .در نهایت زیبایی و ظاهر کفش ایمنی به شکلی باشد که کاربر با رغبت و بدون اجبار از کفش ایمنی استفاده کند.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظت از پا : کلیک کنید

تجهیزات حفاظت از سر

برای حفاظت از سر در برابر انواع مخاطرات محیط کار از کلاه ایمنی صنعتی استفاده میشود. با توجه به اینكه کاربرد اصلی کلاه ایمنی مقاومت در مقابل ضربه های مكانیكی است لذا باید طوری طراحی شود که قادر به تحمل این ضربه ها باشد و در عین حال فشار ناشی از این ضربات را تا حد امكان مستهلك نماید

مشخصات ظاهری مهم در کلاه ایمنی

وزن کلاه ایمنی بیشتر از 411 گرم نباشد.

حداقل فاصله سطح بالایی عامل تعلیق ساز قطعه ستارهای شكل تا بالاترین قسمت پوسته خارجی کلاه باید حداقل 3 سانتی متر باشد.

کلاه ایمنی باید از مواد غیر قابل احتراق ساخته شده باشد و در گروههای A و B عایق الكتریسیته باشد.

در مقابل ضربه مقاوم باشد و از نظر رطوبت غیر قابل نفوذ باشد.

 کلاه ایمنی مخصوص کارکنانی که با مواد خورنده و یا مضر کار میکنند باید آب و گاز در آن نفوذ ننموده و جنس آن مناسب با نوع ماده و یا موادی که با آنها کار می کنند باشد.

جهت مشاهده انواع تجهیزات ایمنی محافظ سر : کلیک کنید