کلاه ایمنی و محافظ سر

کلاه ایمنی : معرفی ، بررسی و خرید

کلاه ایمنی به دسته ای از محافظ سر اطلاق می شود که از ضربات سنگین و مهلک به سر افراد جلوگیری کرده و سبب کاهش حداکثری صدمات وارده به سر افراد بشوند.

کلاه ایمنی چیست :

کلاه ایمنی به عنوان یک کلاه سخت شناخته می شود که می تواند از صدمات وارده به سر و مغز به خوبی جلوگیری کند و محافظت در برابر سقاط اجسام یا آوار ، ضربه با اشیاء دیگر، شوک الکتریکی و باران از شما محافظت کند .

کلاه ایمنی محافظ میزان نیروی وارد شده به سر را که در اثر ضربه ایجاد می شود را تا حد زیادی کاهش می دهد اما نمی توانند محافظت کاملی از سر در برابر ضربه و نفوذ شدید ایجاد کند. به همین دلیل جهت محافظت محدود در برابر اشیاء کوچک در نظر گرفته شده اند .

کلاه های ایمنی که از قبل استفاده می شوند باید قبل از استفاده از نظر علائم خرابی و نقص به دقت بررسی شود. اگر تاریخ انقضا توسط سازنده مشخص نشده باشد و در شرایط خوبی باشد و قبلاً (بیش از 8 تا 10 فوت) نیفتاده باشد یا در معرض ضربه قرار نگرفته باشد، می توان از آن استفاده کرد .

استفاده از کلاه ایمنی موجب می‌شود تا انرژی هر ضربه تا حد زیادی توسط کلاه جذب شده و کمترین آسیب به سر وارد شود. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که ابزار مناسب را برای محافظت از سر انتخاب کنیم .

انواع کلاه ایمنی مختلف جهت استفاده در صنایع گوناگون :

لبه دار : یک کلاه که کمترین سطح محافظت را ارائه می دهد. این کلاه گاهی دارای یک بند زیر چانه است ، تا به محکم کردن کلاه ایمنی بر روی سر کمک کند و قابلیت تجهیز به چراغ را نیز داراست .

سبک وزن ( هترمن ) :  در سال های اخیر کلاه های سبک وزن محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. کلاه ایمنی هترمن به دلیل داشتن پوسته ی محکمی که دارند و سبک هستند.

مهندسی : این کلاه به دلیل دارا بودن استاندارد های بالا در ساخت آن به یکی از کلاه های پرکاربرد در انواع مختلف مشاغل و صنعت ها می باشد همچنین در صورتی که یک جسم در حال سقوط به سر برخورد کند.

صنعتی : این کلاه ایمنی برای کاربردهایی مانند کارگرانی که در حفره‌هایی را حفاری می‌کنند ایده‌آل است. همچنین این نوع کلاه ها به دلیل داشتن لبه از تابش آفتاب جلوگیری کرده است.

کار در ارتفاع : این کلاه ایمنی به عنوان کلاه کوهنوردی نیز شناخته می شود. این نوع کلاه ایمنی برای محافظت از افرادی که در ارتفاع کار می کنند. مانند کسانی که روی داربست ها هستند .

عایق برق : کلاه ایمنی عایق برق همانطور که از نامش پیداست در برابر برق گرفتگی عایق می باشد. این نوع کلاه دارای کیفیت بسیار بالایی بوده و علاوه بر این از ضربات و تابش نور آفتاب هم محافظت می کند.

آتش نشانی : کلاه آتش نشانی از جمله کلاه های ایمنی بسیار با کیفیت می باشد که دارای استانداردهای بالایی است. کلاه مخصوص آتش نشانان در برابر حرارت و دمای بالا مقاوم می باشد .

مفهوم کلاه ایمنی در کارگاه های ساختمانی :

کلاه های تولید شده دارای رنگ های مختلفی می باشد که بر اساس این رنگ ها می توان دانست فرد دارای چه جایگاهی است و چه کاری را انجام می دهد.

رنگ سفید : این رنگ برای کارکنان سطح بالا مثل مهندسین، مدیران، سرپرستان و … استفاده می‌شود، تقریباً در اکثر کارگاه‌های ساختمانی این رنگ‌بندی رعایت می‌شود.

رنگ زرد : این رنگ پرکاربردترین رنگ موجود در کارگاه‌های عمرانی و دیگر پروژه‌ها است، این رنگ نماینده نیروی کار اصلی و بزرگ کارگاه یعنی کارگران است، معمولاً در تمامی کارگاه‌های ساختمانی این رنگ‌بندی رعایت می‌شود.

رنگ قرمز : این رنگ برای نیروی آتش‌نشانی و اطفاء حریق در نظر گرفته می‌شود و معمولاً در کارگاه‌های متداول ساختمانی این نیرو وجود ندارد.

رنگ سبز : این رنگ نماینده کارکنان خدمات فنی و مسئولین ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی و دیگر پروژه‌ها است.

رنگ آبی : این رنگ نماینده کارکنان بخش تعمیرات، تکنسین‌های برق، گروه نجاری و دیگر اپراتورهای فنی است.

رنگ قهوه ای : این رنگ برای کارکنان و کارگرانی که در محیط‌های با حرارت بالا کار می‌کنند و جوشکاران در نظر گرفته می‌شود.

رنگ خاکستری : این رنگ برای میهمانان، بازدیدکنندگان و پیمانکاران در نظر گرفته‌شده است و در اغلب کارگاه‌های بزرگ و خاص عمرانی وجود دارد.

استانداردهای کلاه های ایمنی :

استاندارد اروپایی EN 397 شامل الزامات فیزیکی و عملکردی از جمله آزمایش های اولیه را برای کلاه های ایمنی مشخص می کند.

این استاندارد شامل آزمون های اجباری است مواردی شامل:

• تست جذب شوک : یک جسم گرد 5 کیلوگرمی از ارتفاع 1 متری روی تاج کلاه ایمنی انداخته می شود. نیروی منتقل شده به فرم سر نمی تواند از 5000 نیوتن (5 کیلو نیوتن) تجاوز کند.
• مقاومت در برابر تست نفوذ : یک جسم دارای نوک به وزن 3 کیلوگرم روی ناحیه تاج کلاه ایمنی  افتاده می شود، جسم نوک دار نباید فرم سر تماس پیدا کند.
• تست مقاومت در برابر شعله : هنگامی که پوسته به مدت 10 ثانیه در معرض شعله قرار می گیرد و سپس خارج می شود، پوسته نباید در عرض 5 ثانیه تغییری در آن ایجاد شود.
• علامت‌ها : هر کلاه ایمنی که با استاندارد مطابقت دارد باید دارای اطلاعات زیر باشد که در پوسته در جایی قابل مشاهده حک شده یا قرار داده شده است: شماره استاندارد اروپایی EN 397.

کلاس بندی کلاه های ایمنی :

کلاه های ایمنی براساس نوع کاربری آن دسته بندی می شوند که این دسته بندی ها عبارتند از :

• کلاس E (الکتریک) حفاظت دی الکتریک تا 20000 ولت را فراهم می کند.
• کلاس G (عمومی) حفاظت دی الکتریک تا 2200 ولت را فراهم می کند.
• کلاس C (رسانا) هیچ حفاظت دی الکتریک ارائه نمی دهد.

تفاوت استاندارد های   ANSI/ISEA Z 89.1  و  EN 397 :

در استاندارد  89.1ANSI/ISEA Z برای تست کلاه از وزنه ای به جرم 3.6 کیلوگرم با سرعت 5.5 متر برثانیه در ارتفاع 1 متری استفاده شده است. نیروی وارد بر سطح کلاه معادل 4.45 نیوتن است که طبق استاندارد ایالات متحده قابل قبول می‌باشد. اما در استاندار 397EN این نیرو معادل 5 نیوتن است.

استاندار های دیگری هم وجود دارند که هر کدام در کلاس بندی های خاص خود تقسیم بندی می‌شوند.

استاندار  CSA Z94.1  کانادا و استاندارد ANSI/ISEA Z 89.1 ایالات متحده :

مقاوم در برابر ضربه، حرارت و عایق الکتریکی این مدل کلاه ها در دو نوع تقسیم بندی می‌شوند.

1. الزامات محافظت از جمجمه در برابر برخورد ضربه از بالا را دارد
2. الزامات محافظت از جمجمه در برابر برخورد ضربه از بالا و ضربه از طرفین را دارد

با توجه به نوع عایق این نوع کلاه ها در دسته بندی مختلفی قرار می‌گیرند:

• رسانا و بدون حفاظت الکتریکی در کلاس C
• میزان مقاومت در برابر 2200 ولت، در کلاس G
• میزان مقاومت در برابر 2000 ولت، در کلاس E

استاندار 397 EN اروپا و استاندارد 14052 EN :

استاندارد ایمنی اروپا برای پوشش کلاه های صنعتی بکار گرفته شده در محیط های خطرناک با الزامات رویه جذب ضربه، مقاوم در برابر حرارت، عایق الکتریکی و محافظت از جمجمه مناسب می باشد.

از الزامات دیگر این استاندار داشتن بنده چانه به مقاومت 25 کیلوگرم است تا در صورت سقوط فرد و گیر کردن بند کلاه باعث ایجاد خفگی نشود.

استاندارد 50365 EN  :

مکمل استاندارد 397 EN می‌باشد و برای محیط های کاری با ولتاژ پایین کاربرد دارد.

این استاندارد باید با استاندارد 397 EN مطابقت داشته. همچنین دارای ویژگی های زیر باشد هیچ گونه قطعه رسانایی نباید در ساخت این کلاه به کار رفته باشد .

دریچه های عبور هوا به داخل کلاه باید به گونه ای تعبیه شوند که اجازه تماس سر با قطعات برقی را ندهد. عایق الکتریکی در مقابل جریان متناوب AC  تا 1000 ولت و جریان مستقیم DC  تا 1500 ولت مقاوم می باشد.

نکاتی جهت مراقبت از کلاه های ایمنی :

توجه داشته باشید که قبل از خرید کلاه ایمنی باید یکسری نکات را حتما به آن ها توجه کنید تا بتوانید کلاه مناسب فعالیت خود را تهیه کرده و از آن استفاده کنید. در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت :

• کلاه های ایمنی را هر روز تمیز و بازرسی کنید. کلاه های ایمنی با ترک، سوراخ یا سایر ناهنجاری ها باید فوراً از سرویس خارج شوند .
• بدانید که رنگ‌ها، رقیق‌کننده‌های رنگ و انواع خاصی از مواد پاک‌کننده می‌توانند پوسته کلاه ایمنی را ضعیف کنند.
• در حالی که بسیاری از کسب و کارها به کارگران اجازه می‌دهند تا بر روی کلاه‌های ایمنی خود برچسب بچسبانند. هرگز نباید از برچسب‌ها برای پوشاندن آسیب یا سایش کلاه استفاده کرد.
• کلاه های ایمنی را می توان به راحتی با صابون معمولی و آب گرم تمیز کرد. شیره درخت، قیر و سایر مواد چسبنده نباید با مواد ساینده یا حلال پاک شوند زیرا ممکن است پوسته یا تعلیق کلاه ایمنی را ضعیف کنند .
• کلاه های ایمنی باید قبل از هر شیفت از نظر آسیب بررسی شوند. حتی کوچکترین ترک یا شکاف می تواند بر توانایی آن برای محافظت از پوشنده خود در صورت ضربه تأثیر بگذارد .
• نگهداری اشیایی مانند کاغذها، بسته‌های سیگار یا سایر اقلام بین آویز و پوسته کلاه ایمنی توصیه نمی‌شود زیرا می‌توانند قابلیت‌های محافظتی کلاه ایمنی را تغییر دهند .
• کلاه‌های ایمنی باید دارای برچسب‌ها یا علامت‌هایی دائمی باشند که شامل نام سازنده، تاریخ ساخت آن، و نوع ANSI، کلاس و اندازه سر باشد .
• برای حداکثر محافظت، کلاه های ایمنی باید به خوبی روی سر قرار گیرند. پوشنده باید از سیستم تعلیق قابل تنظیم برای دستیابی به بهترین تناسب استفاده کند .

SS:1303